Với sự phát triển không ngừng của công nghệ thông tin, đặc biệt là trong thời đại công nghệ 4.0, Server đóng vai trò cực kỳ quan trọng để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của doanh nghiệp. Vậy Server là gì? Server dùng để làm gì? Hãy cùng công ty thiết kế website Cánh Cam tìm hiểu về Server qua bài viết sau.
1. Server nghĩa là gì?
Server còn được gọi là máy chủ, là một thiết bị máy tính được liên kết với Internet hoặc mạng máy tính, có địa chỉ IP tĩnh và khả năng xử lý mạnh mẽ. Server chính là nơi mà người dùng cài đặt phần mềm và các ứng dụng, cho phép các máy tính khác truy cập và yêu cầu cung cấp các dịch vụ tài nguyên.
Hiểu một cách đơn giản, Server là một chiếc máy tính đặc biệt, với khả năng xử lý và lưu trữ dữ liệu vượt trội hơn rất nhiều so với một chiếc máy tính thông thường. Server là nền tảng cốt lõi cho tất cả các dịch vụ Internet.
Server giúp kết nối và cung cấp dữ liệu cho các thiết bị khác nhau, đảm bảo việc trao đổi thông tin diễn ra một cách thuận lợi và nhanh chóng. Bất kỳ nền tảng sử dụng Internet nào như ứng dụng, trang web, trò chơi,… để hoạt động hiệu quả đều phải thông qua một Server.

2. Quá trình hình thành và phát triển của Server
2.1 Quá trình hình thành của Server
Chúng ta thường nghe nói về khái niệm về Server. Tuy nhiên, ít người biết rằng thuật ngữ Server bắt nguồn từ đâu. Tên gọi này xuất phát từ hai thuật ngữ khác là “Black-box” và “Queue“. Đây là các thuật ngữ dùng để mô tả một thuật toán xử lý dữ liệu đầu vào và đầu ra cho người dùng.
2.2 Quá trình phát triển của Server
Để hiểu về quá trình phát triển của Server, hãy điểm qua các mốc thời gian sau đây:
- 1981 – IBM VM (LIST SERVER): Server LIST Server đầu tiên chạy trên hệ thống ảo BITNET của IBM, cho phép người dùng thao tác qua email.
- 1991 – NeXTCube, Server World Wide Web (WWW):Server web đầu tiên sử dụng công nghệ World Wide Web (WWW) được xây dựng trên NeXTCube, có thông số kỹ thuật sau: Hệ điều hành NeXTSTEP, CPU 256MHz, ổ cứng 2GB.
- 1994 – ProLiant của Compaq: ProLiant Series là dòng Server có thể lắp trên giá đỡ đầu tiên trên thế giới, trang bị bộ vi Intel Pentium II Xeon 450 Mhz, 256MB RAM và đầu đĩa CD-ROM 24X.
- 1998 – Sun Ultra II: Sun Ultra II là Server đầu tiên của Google, đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển khả năng tìm kiếm của Google.
- 2001 – RLX Blade: Công nghệ RLX Houston đã cho ra đời Server phiến hiện đại đầu tiên vào năm 2001, được chế tạo từ các cựu nhân viên của Compaq Corp. Sau đó, HP mua RLX vào năm 2005.
- 2008 – Cụm máy PS3 có GPU: Hệ thống Sony PlayStation®3 bao gồm CPU băng thông rộng di động 3.2GHz, ổ cứng 60GB ATA, RAM 256MB, bộ xử lý đồ họa (GPU) RSX 550MHz và tích hợp kết nối mạng.
- Từ năm 2009 đến nay – Server đám mây và ảo hóa Server: Server đã trải qua quá trình “phi vật chất hóa” thông qua công nghệ ảo hóa, không còn phụ thuộc vào cấu hình phần cứng như trước đây. Server đám mây đã trở nên phổ biến và ảo hóa Server hiện đang là xu hướng tiên phong trong lĩnh vực Server.

3. Các loại Server được sử dụng phổ biến
Hiện nay có nhiều loại Server khác nhau, dựa vào phương pháp chế tạo, ta có thể chia Server thành 3 loại chính:
3.1 Server vật lý riêng (Dedicated Server)
Server vật lý, hay còn gọi là Dedicated Server, là một loại Server hoạt động trên phần cứng và được trang bị các thiết bị hỗ trợ riêng biệt, như CPU, ổ đĩa cứng, Card mạng, RAM,… Server vật lý riêng thường được sử dụng khi có nhu cầu cao về hiệu suất, an ninh và kiểm soát hoàn toàn trên Server.

3.2 Server đám mây (Cloud Server)
Server đám mây (Cloud Server) là một trong những loại Server phổ biến nhất, được tạo thành từ nhiều Server vật lý khác nhau và kết nối thông qua mạng lưu trữ SAN. Doanh nghiệp có thể thuê tài nguyên Server linh hoạt theo nhu cầu sử dụng và dễ dàng mở rộng khi cần.

3.3 Server ảo (VPS)
Server ảo, hay còn gọi là VPS (Virtual Private Server) là loại Server được tạo ra bằng cách chia một Server vật lý riêng biệt thành nhiều Server ảo khác nhau bằng công nghệ ảo hóa. Server ảo tương tự như Server vật lý vì chúng chia sẻ tài nguyên từ Server gốc, nhưng mỗi Server ảo hoạt động độc lập và có tính riêng tư.

Ngoài ra Server còn được phân loại theo chức năng như sau:
3.4 Server Web (Web server)
Server Web là Server được sử dụng để lưu trữ dữ liệu và thông tin trên các trang web, tạo môi trường kết nối thuận lợi cho khách hàng truy cập website một cách dễ dàng hơn. Đây là một loại Server quan trọng mà bạn không nên bỏ qua khi tìm hiểu về các loại Server. Giao thức HTTP (Hypertext Transfer Protocol) được sử dụng để kết nối Server với các máy khách, và nội dung của trang web thường được hiển thị dưới dạng tài liệu HTML.

3.5 Server cơ sở dữ liệu (Database Server)
Server cơ sở dữ liệu là một loại Server được cài đặt các phần mềm quản lý cơ sở dữ liệu, giúp xử lý, quản lý và truy xuất dữ liệu một cách nhanh chóng và dễ dàng hơn. Các phần mềm quản trị cơ sở dữ liệu phổ biến bao gồm Microsoft SQL Server, MySQL, Oracle,…

3.6 Server Email (Mail Server)
Server Email cho phép bạn gửi và nhận email. Khi bạn sử dụng ứng dụng email trên máy tính của mình, phần mềm sẽ kết nối với Server POP hoặc IMAP để tải thư về, và Server SMTP sẽ gửi thư đi thông qua Server email.

3.7 Server FTP (FTP Server)
Server FTP có khả năng hỗ trợ phân giao thức truyền tệp. Server FTP cho phép truy cập từ xa thông qua các phần mềm FTP như FileZilla, CuteFTP và các ứng dụng khác.

3.8 Server DHCP (DHCP Server)
Server DHCP có nhiệm vụ cung cấp địa chỉ IP, tạo cổng mặc định và cấu hình mạng cho các thiết bị khách. Để làm việc này, DHCP Server sử dụng giao thức chuẩn được gọi là DHCP. Server DHCP giúp gán địa chỉ IP cho các thiết bị mạng một cách tự động.

3.9 Server DNS (DNS Server)
Server DNS có chức năng quan trọng trong việc phân giải tên miền. Server DNS thực hiện chuyển đổi địa chỉ IP thành tên miền và ngược lại, giúp các thiết bị mạng dễ dàng tìm kiếm và truy cập các địa chỉ web thông qua tên miền.

4. Chức năng của Server là gì?
Trong thời đại kinh tế số, tập trung vào cải tiến và phát triển mô hình kinh doanh trên Internet là điều mà các doanh nghiệp đều chú trọng. Nếu không nhận ra vai trò quan trọng của Server, doanh nghiệp sẽ gặp khó khăn trong việc cạnh tranh trên môi trường trực tuyến.
- Vai trò của Server là cung cấp, lưu trữ và xử lý dữ liệu trước khi truyền đến các máy trạm cho người dùng hoặc tổ chức thông Internet hoặc LAN. Server được thiết kế để hoạt động liên tục và chỉ tắt khi có sự cố và cần được bảo trì.
- Server đóng vai trò quan trọng nhất trong việc quản lý, lưu trữ thông tin và vận hành phần mềm của doanh nghiệp. Khi sử dụng Server, doanh nghiệp chỉ cần tối ưu hóa phần cứng cho hệ thống Server mà không cần đầu tư nhiều.
- Đối với người dùng cá nhân, Server server cũng có vai trò quan trọng trong việc lưu trữ, xử lý và vận hành dữ liệu chính của hệ thống.
Server đóng vai trò thiết yếu trong cuộc cách mạng Internet, cũng như trong tất cả các lĩnh vực khác. Khi tất cả các tài nguyên được phân tán khắp nơi trong toàn hệ thống, Server chịu trách nhiệm “tập hợp” và “lưu trữ” chúng. Tất cả điều này đảm bảo rằng mục tiêu cuối cùng là phục vụ người dùng.

5. Mô hình và nguyên lý hoạt động của Server
5.1 Mô hình hoạt động của Server
Mô hình Client – Server là một mô hình mạng máy tính phổ biến được sử dụng bởi các Server (máy chủ) và máy khách (Client). Trong mô hình này, các máy tính con đóng vai trò là máy khách, gửi các yêu cầu đến Server. Server sau đó xử lý yêu cầu và trả lại kết quả cho máy khách.

5.2 Nguyên lý hoạt động của Server
Trong mô hình Client – Server (máy khách – Server), Server nhận tất cả yêu cầu trên Internet hợp lệ và sau đó trả kết quả cho máy tính đã gửi yêu cầu. Khi máy tính gửi yêu cầu đến Server và chờ phản hồi, chúng được xem là máy khách.
Giao thức là một tập hợp các quy tắc mà máy khách và Server phải tuân theo để giao tiếp. HTTPS, FTP, TCP/IP và các giao thức khác được sử dụng phổ biến đến ngày nay.
Chúng ta cần hiểu nguyên lý hoạt động của Server để nhận ra rằng tất cả các máy khách đều phải tuân theo một giao thức do Server cung cấp để lấy thông tin từ nó. Khi yêu cầu được chấp nhận, Server thu thập dữ liệu và trả kết quả cho máy khách yêu cầu.
Server luôn sẵn sàng nhận yêu cầu từ máy khách, chỉ cần máy khách gửi tín hiệu yêu cầu, Server sẽ chấp nhận yêu cầu đó và trả kết quả cho máy khách trong thời gian ngắn nhất có thể.
6. Tác động của Server đến kinh doanh và đời sống
6.1 Đối với hoạt động kinh doanh
Trong thời đại công nghệ 4.0, tất cả hoạt động kinh doanh đều dựa trên Internet, thiết kế website đóng vai trò cung cấp dịch vụ và bán hàng cho khách hàng. Đằng sau mỗi trang web là dịch vụ lưu trữ trên một Server cụ thể, ảnh hưởng trực tiếp đến việc truy cập của khách hàng. Việc hiểu rõ Server là gì và sử dụng một Server tốt có thể giúp cải thiện độ thân thiện và trải nghiệm người dùng trên website.
6.2 Đối với đời sống
Hiện nay, khi bạn tìm kiếm một cụm từ trên Google, hàng nghìn kết quả tương ứng sẽ xuất hiện một cách nhanh chóng. Điều này chứng tỏ Google có hệ thống Server vô cùng mạnh mẽ giúp người dùng dễ dàng tìm kiếm.
Qua đó, Server đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp thông tin và dịch vụ trực tuyến, đóng góp tích cực vào việc cải thiện chất lượng cuộc sống và truyền thông hiện đại của chúng ta.

7. Tiêu chí để lựa chọn Server
7.1 Độ hiệu quả
Để đạt hiệu suất và tốc độ cao, lựa chọn một Server vật lý (Dedicated Server) rất phù hợp, giúp tránh tình trạng nghẽn mạng và giảm rủi ro so với việc sử dụng Server chung tài nguyên (Shared Server).
7.2 Chi phí
Nếu bạn là cá nhân hoặc doanh nghiệp nhỏ mới thành lập, bạn có thể sử dụng các gói Hosting giá rẻ như Business Hosting hoặc thuê VPS, vì chúng có chi phí thấp và dễ dàng quản lý.
7.3 Khả năng linh hoạt và nâng cấp
Nếu mục đích sử dụng Server không đòi hỏi hiệu suất cao, nhưng cần tính linh hoạt và khả năng mở rộng công việc, thuê một VPS là lựa chọn phù hợp, vì nó cho phép dễ dàng chuyển đổi và nâng cấp để đáp ứng lưu lượng truy cập cao hơn.
7.4 Tính bảo mật
Hiện nay, một số công ty cung cấp Server đã tích hợp dịch vụ chống tấn công DDoS để bảo vệ thông tin khách hàng. Tuy nhiên, nếu bạn muốn đảm bảo trang web của mình hoạt động mượt mà và không bị xâm hại bởi kẻ xấu hoặc thư rác, bạn nên tìm hiểu về công nghệ chống tấn công DDoS.

8. Lợi ích khi thuê Server
Thuê Server là gì? Thuê Server là dịch vụ cho phép người dùng thuê các thiết bị mạng, phần cứng Server, lưu trữ và bảo mật từ các công ty cung cấp dịch vụ. Dưới đây là một số lợi ích khi thuê Server:
- Thiết lập và triển khai Server nhanh chóng:
Thay vì mua và cấu hình Server, thiết bị,… việc thuê Server từ các nhà cung cấp dịch vụ Server giúp tiết kiệm chi phí cho doanh nghiệp. - Dễ dàng nâng cấp và mở rộng quy mô: Khi sử dụng dịch vụ thuê Server, việc nâng cấp và mở rộng quy mô khi cần thiết trở nên đơn giản; chỉ cần liên hệ với nhà cung cấp để đăng ký sao cho phù hợp với nhu cầu của bạn.
- Quản lý ngân sách dễ dàng hơn: Thay vì phải quản lý toàn bộ Server, khi thuê Server, bạn chỉ cần trả chi phí hàng tháng hoặc hàng năm được công bố trên trang web của nhà cung cấp dịch vụ.

9. Giải đáp một số thắc mắc về Server
9.1 Vị trí nào thích hợp để đặt Server?
Server và các thiết bị mạng khác thường được đặt trong giá đỡ hoặc nhà kính tại cơ sở kinh doanh hoặc công ty. Những vị trí này giúp cách ly máy tính và các thiết bị nhạy cảm khỏi những người không được phép tiếp cận.
9.2 Vì sao Server nên được bật liên tục?
Khi Server gặp sự cố, nó có thể gây thiệt hại lớn cho người dùng mạng và doanh nghiệp phụ thuộc vào dịch vụ của nó. Thường thì Server được thiết lập cấu hình thường xuyên để có khả năng chịu lỗi, giúp giảm bớt những vấn đề có thể xảy ra.
9.3 Làm thế nào để kết nối máy tính với Server?
Mạng cục bộ kết nối Server với Switch hoặc Router, từ đó vị trí của tất cả các máy tính khác trong mạng được xác định. Các máy tính khác có thể truy cập Server và tận dụng các tính năng của Server khi nó đã được kết nối với mạng.

Trong thời đại cạnh tranh khốc liệt như hiện nay, hiểu rõ Server là gì? và chức năng của Server đối với doanh nghiệp là vô cùng quan trọng. Quản lý hiệu quả Server góp phần quan trọng để cải thiện hoạt động kinh doanh và duy trì uy tín cho doanh nghiệp. Cùng tìm hiểu thêm các bài viết tiếp theo để có cho mình thêm thật nhiều thông tin bổ ích từ Cánh Cam nhé.
>> Xem thêm: Dedicated Server là gì Tìm hiểu A- Z về Dedicated server
>> Xem thêm: Cloud Server là gì ?
>> Xem thêm: DNS là gì? DNS dùng để làm gì ?